GRUPA AZOTY informuje, że na swoich stronach www stosuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Kliknij [Zgadzam się], aby ta informacja nie pojawiała się więcej. Kliknij [Polityka prywatności i cookies], aby dowiedzieć się więcej, w tym jak zarządzać plikami cookies za pośrednictwem swojej przeglądarki internetowej.
Ankieta Schowek Dodaj do schowka Pobierz PDF Wydrukuj Kopiuj link
Raport Roczny 2016

Ryzyka i zagrożenia

Ryzyko dotyczące ceny i dostępności gazu ziemnego

Spółki Grupy Azoty szukając alternatywnych i konkurencyjnych źródeł zaopatrzenia w gaz dywersyfikują zarówno kierunki dostaw jak i samych dostawców. Prowadzone są wspólne negocjacje z dostawcami w zakresie zakupu gazu, z wykorzystaniem wzmocnionej pozycji negocjacyjnej w ramach Grupy Azoty.

Grupa Azoty dąży do tego, aby struktura zakupu gazu była wynikiem połączenia umowy wieloletniej ze strategicznym dostawcą (PGNiG S.A.) oraz umów rocznych i krótszych z różnymi dostawcami, jak również transakcji na giełdach i rynku OTC (nieregulowany rynek pozagiełdowy) uwzględniających bieżące zapotrzebowanie spółek. Obecnie całość kupowanego przez Grupę Azoty gazu ma ceny oparte o notowania giełdowe, co oznacza, że Grupa Azoty kupuje gaz po cenach, po jakich nabywa go konkurencja w Unii Europejskiej.

Realizowana w Polsce rozbudowa interkonektorów gazowych, magazynów gazu oraz uruchomienie gazoportu LNG w Świnoujściu zminimalizowały ryzyko dotyczące dostępności gazu.

Spółki Grupy Azoty obniżają koszty zużycia gazu również poprzez działania inwestycyjne ukierunkowane na zmniejszenie wskaźników zużycia tego surowca.

Ryzyko dotyczące procesu planowania i realizacji projektów strategicznych

Spółki Grupy Azoty kontynuują rozpoczęte w poprzednich latach inwestycje, a także rozpoczynają realizację kolejnych, ważnych z punktu widzenia interesów Grupy projektów strategicznych, w tym projektów ściśle inwestycji rzeczowych. Realizacja strategii uzależniona jest od szeregu czynników, w tym takich, które znajdują się poza kontrolą Grupy. Czynniki ryzyka realizacji strategii to czynniki zewnętrzne występujące w otoczeniu Grupy, jak czynniki makroekonomiczne, sytuacja rynkowa, otoczenie gospodarcze, czy działalność prowadzona przez głównych konkurentów. Negatywny wpływ tych czynników może utrudniać realizację zakładanych kierunków rozwoju Grupy i wyznaczonych celów strategicznych.

Operacjonalizacja Strategii Grupy Azoty na lata 2014-2020 enumeratywnie określiła projekty strategiczne Grupy. Z realizacją projektów strategicznych, w tym projektów inwestycyjnych i pozostałych wiąże się ryzyko, że kluczowe realizowane inicjatywy i projekty rozwojowe nie zostaną zakończone zgodnie z założeniami, nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, a także, że postawione przed nimi cele nie będą odpowiednio przełożone na proces planowania, realizacji i monitorowania projektów. W celu ograniczenia ryzyka związanego z realizacją projektów strategicznych w Grupie Azoty zostały wdrożone wewnętrzne procedury, które definiują i regulują proces przygotowania i realizacji projektów inwestycyjnych. Wprowadzono kontrolę nad strategicznymi projektami wraz ze zweryfikowanymi założeniami, zapewniono także regularną informację o statusie realizacji projektów.

Realizacja projektów inwestycyjnych uwzględnia proces zarządzania zmianą, w ramach którego szczególną uwagę zwraca się na zmiany kursów walut, zmiany cen surowców oraz zmieniające się wymagania dotyczące nowo budowanych instalacji. Dzięki temu możliwa jest bieżąca aktualizacja przyjętych harmonogramów realizacji i planowanych wydatków. Realizacja zadań inwestycyjnych monitorowana jest z punktu widzenia finansowania przez służby kontrolingowe, w celu identyfikacji potencjalnych zagrożeń. Funkcjonujące regulacje uwzględniają również wymagania wynikające z obowiązków jakie ciążą na beneficjentach, którzy uzyskują finansowanie ze środków publicznych.

W ramach procesu planowania i realizacji projektów strategicznych rozpoczęto w IV kwartale 2016 roku aktualizację strategii Rozwoju Grupy. W ramach tych prac zweryfikowane zostaną projekty strategiczne w zakresie ich celowości i zakresu, jak również rozpatrzone będą nowe cele strategiczne.

Ryzyka związane z koniecznością dostosowania procesów produkcyjnych do nowych wymagań prawnych, w tym wymogów środowiskowych

Ryzyko związane z wdrożeniem Dyrektywy w sprawie Emisji Przemysłowych (IED)

W związku z wdrożeniem w styczniu 2014 roku Dyrektywy w sprawie Emisji Przemysłowych (IED), wymagane będzie dostosowanie instalacji produkcyjnych Spółek Grupy Azoty do nowych wymogów prawnych. Spółki Grupy są zmuszone przeprowadzić określone prace dostosowawcze oraz ponieść koszty realizacji tych prac. W celu zapewnienia odpowiedniego czasu wymaganego na wdrożenie odpowiednich działań pozwalających na dostosowanie funkcjonowania instalacji Grupy do zmieniających się przepisów prawa, Grupa Azoty w sposób ciągły monitoruje wszelkie planowane i wdrażane zmiany w otoczeniu prawnym, mające wpływ na jej działalność. Niezbędne inwestycje wymuszone przepisami prawa są umieszczane w planach inwestycji Spółek Grupy i są realizowane.

Ryzyko związane z emisją gazów cieplarnianych

Emisja gazów cieplarnianych objęta jest regulacjami prawnymi związanymi z funkcjonowaniem unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (EU ETS). System ten opiera się na przydziale darmowych uprawnień do emisji gazów cieplarnianych z instalacji, a w przypadku ich braku na zakupie w systemie aukcji. Ilość przydzielanych uprawnień jest co roku zmniejszana o kilka procent. Z powodu wyższego poziomu emisji CO2 w stosunku do przydziału darmowych uprawnień Grupa Azoty może być zmuszona do ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z działaniami inwestycyjnymi w celu zmniejszenia emisji podtlenku azotu i dwutlenku węgla. Wielkość emisji dwutlenku jest powiązana z energochłonnością produkcji. W celu zmniejszenia wpływu tego ryzyka, Spółki podejmują działania mające na celu zmniejszanie energochłonności procesów, a co za tym idzie zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, a w przypadku instalacji kwasu azotowego Grupy Azoty KĘDZIERZYN obniżenie emisji podtlenku azotu.

Ryzyko związane z konkluzjami BAT (Najlepszych Dostępnych Technik)

W wyniku planowanego przeglądu uregulowań w zakresie Najlepszych Dostępnych Technik Wytwarzania Wielkotonażowych Produktów Nieorganicznych: Amoniak, Kwasy, Nawozy istnieje ryzyko zaostrzenia i rozszerzenia wymogów dotyczących wymagań w zakresie emisji zanieczyszczeń do środowiska. Podobnie istnieje ryzyko związane z wyznaczeniem nowych BAT dla instalacji, które dotychczas nie miały określonych BAT. Okres dostosowania instalacji produkcyjnych do warunków emisyjnych określonych w konkluzjach BAT wynosi 4 lata.

W celu spełnienia wymogów BAT należy na bieżąco śledzić projekty przepisów prawnych i aktywnie brać udział w ich opiniowaniu. Do działań realizowanych przez Spółki w ww. obszarze należy:

Ryzyko pogorszenia bilansu popytowo-podażowego

W Segmencie Nawozy–Agro Grupa identyfikuje ryzyka związane:

W celu zminimalizowania zidentyfikowanych ryzyk oraz wzmocnienia i ugruntowania pozycji lidera w segmencie produkcji i sprzedaży, Grupa Azoty podejmuje działania zmierzające do optymalizacji kosztów produkcji oraz poszerzenia palety produktów i usług oferowanych klientom.

Działania Grupy w celu wzmocnienia przewagi konkurencyjnej w segmencie nawozów obejmują:

W Segmencie Tworzywa Grupa identyfikuje ryzyka związane:

W celu zminimalizowania skutków prognozowanych trendów rynkowych, Grupa Azoty podejmuje szereg działań mających na celu umocnienie pozycji konkurencyjnej:

W Segmencie Chemia Grupa identyfikuje ryzyka związane:

Grupa Azoty podejmuje działania obronne przed skutkami ryzyk poprzez:

Ryzyko walutowe

Bieżąca pozycja walutowa Grupy Azoty charakteryzuje się dodatnią ekspozycją w EUR i w USD, jest zabezpieczana w zależności od trendów kształtowania się kursu EUR oraz USD. Spółki Grupy Azoty wykorzystują do zabezpieczenia pozycji walutowej m.in. takie instrumenty i działania jak transakcje terminowe forward oraz hedging naturalny.

Wraz z wdrożeniem w 2015 roku scentralizowanego modelu finansowania, Grupa Azoty zwiększyła horyzont czasowy zabezpieczeń, poprzez stosowanie długoterminowego hedgingu walutowego w postaci zaciągnięcia części finansowania długoterminowego w formie kredytu walutowego w EURO. Zgodnie z obowiązującą polityką rachunkowości dla tego rodzaju instrumentów walutowych o okresie zapadalności powyżej jednego roku Grupa Azoty stosuje powiązania zabezpieczające z przyszłymi planowanymi przychodami walutowymi.

W Grupie Azoty działa Komitet Ryzyka, który analizuje i określa skonsolidowaną ekspozycję walutową Grupy i jej istotnych Spółek oraz wydaje rekomendacje w zakresie docelowego poziomu i horyzontu zabezpieczenia, rodzaju instrumentów walutowych oraz poziomu kursu transakcji zabezpieczających. Natomiast zabezpieczenia są zawierane w Spółkach Grupy, w których ekspozycja ta faktycznie występuje.

Stosowane w Grupie Azoty metody pozwalają na ograniczanie istniejącego ryzyka poprzez stosowanie wybranych instrumentów i działań związanych z zabezpieczeniem przed ryzykiem kursowym, opartych o wieloletnie i roczne plany ekspozycji walutowej oraz ich aktualizację w zakresie kwartalnych planów operacyjnych i krótkoterminowej projekcji przepływów i wydatków walutowych oraz na transakcjach zarejestrowanych już w systemie finansowo-księgowym, natomiast nie eliminują tego ryzyka. Dodatkowo ryzyko kursowe może mieć wpływ na sytuację na krajowym rynku nawozów azotowych w kontekście wymiany handlowej z krajami Unii Europejskiej. Wystąpienie znaczących wahań kursów walut może mieć wpływ na działalność, sytuację finansową lub wyniki działalności Grupy.

Ryzyko związane z dostępnością i efektywnością kapitału i innych źródeł finansowania

Jednym z istotnych elementów niezbędnych do rozwoju działalności Grupy Azoty są inwestycje o charakterze strategicznym i związana z nimi dostępność kapitału, które zostały opisane w Operacjonalizacji Strategii na lata 2014 - 2020. Istnieje ryzyko związane z tym, że niewystarczający lub obarczony zbyt wysokim kosztem dostęp do kapitału lub innych źródeł finansowania będzie stanowił zagrożenie dla rozwoju i realizacji strategii Grupy bądź też, że Grupa będzie wykorzystywała powierzony kapitał w nieefektywny sposób, osiągając zwrot z kapitału poniżej poziomu oczekiwanego przez inwestorów.

Grupa Azoty w ramach wdrożonego w 2015 roku skonsolidowanego modelu finansowania zawarła zharmonizowany pakiet umów korporacyjnego finansowania, zwiększając swoje długoterminowe bezpieczeństwo, w oparciu o jednolite kowenanty finansowania uzgodnione z bankami, w tym wskaźnik skonsolidowanego długu netto do EBITDA, który winien być utrzymany do poziomu 3 krotności. Grupa Azoty zamierza ponadto realizować duże projekty inwestycyjne w spółkach celowych SPV i zapewnić ich finansowanie w formule „project finance” bez regresu do Grupy, co może skutkować znaczącym wzrostem zadłużenia w przyszłości i wymagać optymalizacji wybranych kowenantów obecnych umów korporacyjnego finansowania.

Ryzyko negatywnego oddziaływania cen stosowanych w handlu emisjami CO2 na wynik finansowy

W Grupie Azoty funkcjonuje system monitorowania emisji objętych systemem EU ETS i prowadzone jest bieżące bilansowanie emisji gazów cieplarnianych. Grupa Azoty na bieżąco monitoruje stan swojej faktycznej emisji oraz poziomy cen uprawnień na rynku i reaguje na ich zmienność. W przypadku wystąpienia na koniec roku niedoboru uprawnień oraz zwiększonego popytu na uprawnienia EUA na rynku istnieje ryzyko poniesienia wyższych od zakładanych kosztów.

Ryzyko negatywnego oddziaływania cen uprawnień EUA na rynku carbon ograniczane jest w Grupie Azoty poprzez uśrednianie ceny kupowanych jednostek na rynku SPOT oraz zakup uprawnień do emisji CO2 w finansowych instrumentach pochodnych z dostawą fizyczną w przyszłości, co następuje w oparciu o aktualną Strategię Zakupu. Grupa Azoty skutecznie realizuje Strategię zakupów kroczących uprawnień do emisji, której celem jest zapewnienie pełnego pokrycia niedoboru uprawnień na dany rok, które winny być umorzone, przy cenach realizacji na poziomie nie wyższym niż planowany. Grupa Azoty powołała ponadto Komitet Zarządzania EU ETS, składający się z przedstawicieli głównych spółek Grupy, którego głównym celem jest nadzór nad wspólnym modelem zarządzania uprawnieniami do emisji CO2 w spółkach, w szczególności nad Strategią Handlu Uprawnieniami do Emisji CO2, a następnie realizacją Strategii Handlu Uprawnieniami do Emisji, wiążącej dla wszystkich spółek Grupy Azoty.

Ryzyko dotyczące wystąpienia poważnych awarii przemysłowych lub awarii technicznych powodujących zaistnienie przerw w ciągłości ruchu i działalności kluczowych instalacji produkcyjnych

W Grupie Azoty istnieją sprawdzone systemy bezpieczeństwa oraz stosowane są środki prewencji obejmujące wszystkie poziomy organizacyjne i technologiczne, w tym bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę przed wystąpieniem awarii, jednak nie ma pewności, że całkowicie wyeliminują one ryzyko awarii i zapewnią ciągłość procesów produkcyjnych. Ocena prawidłowości stosowanych rozwiązań w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa dokonywana jest przez organy kontroli wewnętrznej, a także zewnętrznej oraz instytucje akredytujące/certyfikujące.

Zapobieganie zdarzeniom awaryjnym w Spółkach Grupy Azoty obejmuje wiele różnych działań jak np.:

Ryzyko dotyczące utrzymania ciągłości produkcji i dostępności amoniaku w cenach gwarantujących rentowność produkcji

W celu zminimalizowania poziomu ryzyka oraz wzmocnienia i ugruntowania pozycji lidera, Grupa Azoty podejmuje działania zmierzające do:

Ryzyko wdrożenia/ zaostrzenia regulacji unijnych/ lokalnych ograniczających stosowanie produktów spółki

Grupa Azoty monitoruje w sposób ciągły nowe wymagania i systematycznie wprowadza je do stosowania. Grupa Azoty uczestniczy aktywnie w pracach konsorcjów rejestracyjnych oraz stowarzyszeniach europejskich, aby z wyprzedzeniem otrzymywać informacje o pojawiających się zmianach w aktach prawnych. W każdym przypadku Grupa przeprowadza weryfikację wpływu nowych uregulowań na stosowane produkty. Potencjalne ryzyka związane z zaostrzeniem regulacji prawnych, ograniczających korzystanie z produktów spółki w krajach będących ich odbiorcami wynikają z Dyrektyw lub Rozporządzeń Unijnych takich jak Rozporządzenie (WE) nr 2003/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 września 2003 roku w sprawie nawozów potwierdzone Certyfikatem Zgodności. Obecnie Grupa Azoty zajmuje się identyfikacją zagrożeń wynikających z projektu Nowego Rozporządzenia Nawozowego Parlamentu Europejskiego i Rady, który ma na celu realizację zasad pakietu dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym (Circular Economy). Propozycja zakłada niezakłócony przepływ towarów na jednolitym rynku Unii Europejskiej poprzedzony przez obligatoryjną harmonizację produktów nawożących (oznakowanie CE). Wniosek Komisji Europejskiej obejmuje używanie odpadów organicznych i bioodpadów, jako surowców do produkcji nawozów. W celu zapewnienia najwyższego poziomu ochrony gleby, nowe przepisy będą stosowane do wszystkich rodzajów nawozów. Rozporządzenie ma wprowadzić rygorystyczne limity, dla zanieczyszczeń metalami ciężkimi, w tym kadmu w nawozach z fosforem. Według założeń Komisji Europejskiej ma to zmniejszyć zagrożenie dla zdrowia i środowiska. Ponadto Unia Europejska chce w ten sposób doprowadzić do uniezależnienia przemysłu nawozowego od importu surowców fosforonośnych. Trwają też na bieżąco prace zmierzające do wdrożenia do prawodawstwa polskiego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie redukcji krajowych emisji niektórych rodzajów zanieczyszczenia atmosferycznego oraz zmiany Dyrektywy 2003/35/WE (COM(2013)92 – Dyrektywy NEC). Projekt zakłada konieczność zmniejszenia emisji m.in. amoniaku. Oznaczać to będzie nałożenie obowiązków na sektor rolny związanych z emisją amoniaku z zastosowanych nawozów mineralnych zależnie od ich rodzaju i dotyczyć będzie w większej mierze postaci amonowych niż saletrzanych, w tym najbardziej mocznika. Dodatkowo monitorowaniu Grupy Azoty podlegają inne kwestie związane z regulacjami unijnymi np. umowy o wolnym handlu (DCFTA Ukraina, TTIP). Grupa Azoty dokłada starań, aby cały proces związany z produkcją i dystrybucją produktu spełniał wymogi bezpieczeństwa związane z jego obrotem.

Ryzyko niedostosowania się terminowego do wymogów w zakresie ograniczenia emisji NO2,SOx, pyłów

Grupa Azoty stara się dopasować do wymagań IED (dot. emisji przemysłowych), które od 1 stycznia 2016 roku weszły w życie i dotyczą nowych standardów emisyjnych dla instalacji spalania paliw (Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania i współspalania odpadów z dnia 4 listopada 2014 roku). Nowe standardy dotyczą w szczególności dopuszczalnych wartości emisji dwutlenku siarki, tlenków azotu oraz pyłów.

Dyrektywa IED oraz Prawo Ochrony Środowiska przewidują mechanizm odsunięcia w czasie daty wejścia w życie zaostrzonych standardów emisyjnych. Jednym z nich jest tzw. Przejściowy Plan Krajowy (PPK). Do PPK zgłoszono źródła spalania paliw również obejmujące obiekty wchodzące w skład Grupy Azoty.

W celu wypełnienia powyższych standardów realizowane są następujące inwestycje:

Po wypełnieniu wyżej wymienionych prac Grupa Azoty będzie zgodna w zakresie emisji z wymogami IED i przepisami prawa polskiego.


Pobierz PDF Raportu Centrum dokumentów Dane interaktywne