Nota

Ryzyko kredytowe jest to ryzyko poniesienia przez Grupę strat finansowych na skutek niewypełnienia przez klienta lub kontrahenta będącego stroną instrumentu finansowego swoich kontraktowych zobowiązań. Ryzyko kredytowe w Grupie dotyczy głównie instrumentów pochodnych, należności z tytułu dostaw i usług, lokat bankowych oraz środków na rachunkach bankowych.

Poniższa tabela przedstawia maksymalną ekspozycję Grupy na ryzyko kredytowe:

Struktura ryzyka kredytowego należności z tytułu dostaw i usług według segmentów jest przedstawiona w poniższej tabeli:

Należności z tytułu dostaw i usług

 Przeterminowane należności z tytułu dostaw i usług, które nie utraciły wartości

Zmianę stanu odpisów aktualizujących należności przedstawia nota nr 17.

Należności Grupy Azoty z tytułu dostaw i usług, stanowiące ponad 45% łącznych należności z tytułu dostaw i usług Grupy od jednostek niepowiązanych (31 grudnia 2015 roku: 61%), są objęte ochroną w ramach polis ubezpieczenia kredytu kupieckiego, które ograniczają ryzyko kredytowe do poziomu udziału własnego w szkodzie (5% do 10% wartości ubezpieczonych należności). Polisy te zapewniają bieżący monitoring sytuacji finansowej kontrahentów oraz ich windykację w uzasadnionych przypadkach, natomiast z chwilą faktycznej lub prawnej niewypłacalności kontrahenta, wypłatę odszkodowania w wysokości od 90% do 95% kwoty należności objętych ubezpieczeniem. Ponadto ponad 32% należności z tytułu dostaw i usług Grupy Azoty od jednostek niepowiązanych (31 grudnia 2015 roku: 11%), jest zabezpieczone akredytywami, gwarancjami, które są wyłączone z ubezpieczenia, a dodatkowo 10% (31 grudnia 2015 roku: 5%) jest zabezpieczone hipotekami i zastawami.

Grupa Azoty prowadzi jednolitą politykę zarządzania ryzykiem kredytowym, dokonując bieżącej oceny zdolności kredytowej odbiorców wraz z ich stałym monitoringiem, wykorzystując do tego raporty wywiadowni gospodarczych, rejestry dłużników oraz historię kredytową, a w uzasadnionych przypadkach wymaga stosownych zabezpieczeń. Grupa Azoty udziela odroczonego terminu płatności do wartości rynkowej ustanowionego przez kontrahentów zabezpieczenia, co dotyczy przede wszystkim kontrahentów krajowych z segmentu nawozów.

Kontrahenci, w stosunku do których Grupa nie posiada pozytywnej historii współpracy lub sprzedaż następuje sporadycznie, a nie jest możliwe uzyskanie dla nich ubezpieczonego limitu kredytowego, dokonują zakupów w formie przedpłaty. Natomiast limit kredytu kupieckiego jest przyznawany kontrahentom w pierwszej kolejności na podstawie decyzji towarzystwa ubezpieczeniowego oraz uzupełniająco w oparciu o pozytywną historię współpracy i zdolność kredytową, określaną na podstawie raportów wywiadowni gospodarczych, sprawozdań finansowych oraz historii płatniczej klienta.

Ekspozycja na ryzyko kredytowe zdefiniowana jest jako całość nierozliczonych należności, które są na bieżąco monitorowane przez wewnętrzne służby finansowe Grupy (indywidualnie w stosunku do każdego klienta), a w przypadku należności objętych ubezpieczeniem, równocześnie przez analityków ryzyka kredytowego towarzystw ubezpieczeniowych. Uwzględniając obowiązujące w Grupie procedury oraz zdywersyfikowany portfel klientów ocenia się, że koncentracja ryzyka kredytowego nie jest znacząca.

Około 56% (31 grudnia 2015 roku: 53%) to należności z tytułu dostaw i usług od odbiorów krajowych, natomiast pozostałe 44% (31 grudnia 2015 roku: 47%) salda należności to należności Grupy Azoty od klientów mających siedzibę poza Polską.

Obroty Grupy Azoty koncentrują się w trzech głównych segmentach, związanych z profilem działalności. Największy udział w należnościach z tytułu dostaw i usług Grupy mają należności odbiorców z Segmentu Nawozy–Agro 36% (31 grudnia 2015 roku: 35,6%), Chemia 34% (31 grudnia 2015 roku: 30%) oraz Tworzyw 22% (31 grudnia 2015 roku: 26%). W segmentach Tworzyw oraz Chemii przeważają odbiorcy zagraniczni, do których sprzedaż odbywa się z odroczonym terminem płatności, w większości w ramach ubezpieczonych limitów kredytowych, a w pozostałych przypadkach w ramach otwartych akredytyw i gwarancji. Natomiast w grupie odbiorców z Segmentu Nawozy-Agro przeważają odbiorcy krajowi, do których sprzedaż w przypadku kontrahentów o sprawdzonej wiarygodności kredytowej, odbywa się z odroczonym terminem płatności w ramach ubezpieczonych limitów kredytowych lub ustanowionych zabezpieczeń, a w pozostałych przypadkach w formie przedpłat.

Środki pieniężne i lokaty

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty są lokowane w instytucjach finansowych o wysokiej wiarygodności finansowej, których współczynniki wypłacalności są utrzymywane na bezpiecznym poziomie.

Nadwyżka krajowych środków pieniężnych spółek z Grupy Azoty jest w pierwszej kolejności konsolidowana na rachunku bieżącym Jednostki Dominującej z ujemnymi saldami kredytów w rachunku bieżącym spółek z Grupy Azoty, w ramach usługi cash-poolingu rzeczywistego świadczonego przez PKO BP S.A.